مادران با رعایت مراقبت های دوران بارداری میتوانند تا حد زیادی از بروز عارضه قلبی در نوزاد خود پیشگیری کنند.
با توجه به مشخص نبودن عامل بیماری های قلبی در نوزادان، این بیماریها چند عاملی و مولتی فاکتوریال هستند، اما به لحاظ احتمال ابتلا نوزاد به بیماریهای قلبی عواملی همچون قرار گرفتن مادر در معرض اشعه، ابتلا مادر به بیماریهای تبدار، مصرف یکسری داروها که در روند تشکیل قلب و عروق جنین در سه ماهه اول بارداری اختلال ایجاد میکند، حائز اهمیت است.
عوامل ژنتیکی و تولد زودرس نوزاد نیز از دیگر موارد موثر در احتمال ابتلا نوزاد به بیماریهای قلبی است بنابراین مادر باید تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض خطر، دور بماند. همچنین ابتلا مادر به دیابت، شانس ابتلا نوزاد به بیماری قلبی را تا 10 برابر افزایش میدهد.
در دوران جنینی مجرای شریانی (مجرای بین شریان آئورت وریوی) به طور طبیعی وجود دارد که در روزهای اول تولد به کمک اکسیژن بسته میشود که پایین بودن فشار اکسیژن باعث میشود این عمل به خوبی صورت نگرفته و مجرا باز بماند.
در مورد بیماری PDA (باز ماندن مجرای شریانی) تا ۷روز بعد از تولد زمان وجود دارد تا این مجرا بسته شود. وقتی نوزاد نارس باشد این مدت تا یک ماه هم قابل افزایش است. زود رس بودن نوزاد از دیگر عوامل تشدید کننده احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی به ویژه PDA است.
در صورت وجود چنین عارضهای قلب دارای صدای اضافی است که در معاینات شنیده میشود و در مورد مجرای شریانی در برخی از نوزادان همراه با نبض برجسته است که با انجام معاینات و اکوکاردیوگرافی تشخیص آن به سادگی انجام میشود.
البته بسیاری از کودکان در بدو تولد، دارای یک صدای اضافی از قلب خود هستند که این عارضه را سوفل قلبی میگویند، در برخی موارد خود به خود برطرف میشود، اما در برخی موارد مربوط به ناهنجاریهای قلبی یا وجود سوراخ بین بطنی یا بین دهلیزی است و نیازمند درمان دارویی یا حتی جراحی است.
منبع: هفته نامه سلامت - نبیاله اسدپور، متخصص اطفال و فوق تخصص قلب