مرکز درمان ناباروری دکتر دبیر اشرافی

برنامه و جدول بازنگري شده واکسیناسیون کودکان

براساس اعلام معاونت بهداشت، در حال حاضر کلیه کودکان کشور علیه بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه، کزاز فلج اطفال، سرخک، سرخجه، اوریون، سل و هپاتیت B واکسینه می شوند. بیماریهای سرخک، سرخجه مادرزادی و کزاز نوزادی درمرحله حذف قرار دارند. بیش از ۱۴ سال است که کشور عاری از بيماري فلج اطفال است و بیماری های دیفتری، سیاه سرفه و اوریون کنترل شده اند. میزان حاملین مزمن هپاتیت B نیز به کمتر از ۲ درصد کاهش یافته است.
قرار دادن واكسن پنج گانه در برنامه توسعه ايمن سازي کشور نیز سبب حفاظت كودكان عليه 5 بيماري تهديد كننده زندگي يعني ديفتري ، سياه سرفه، كزاز، هپاتيت ب و هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب مي شود. هر چند ديفتري، كزاز و سياه سرفه (DTP) و هپاتيت ب قبلاً جزء برنامه جاري ايمن سازي كودكان بوده اند وليكن واكسن هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب (Haemophilus Influenza type b) (Hib) ‌ جز جديد پنجم است. به اين تركيب این 5 نوع واكسن با هم ،پنج گانه (پنتاوالان) مي گويند.
واكسن هموفيلوس آنفلوانزا (Hib) از بيماري هاي خطرناكي و كشنده اي كه بوسيله هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب حاصل مي شود مثل پنوموني، مننژيت، باكتريمي، تورم اپي گلوت، آرتريت سپتيك(عفونت چركي مفصل) پيشگيري مي كند. واكسن پنج گانه تعداد تزريق به كودك را كاهش مي دهد و برعليه پنج بيماري مذكور ايمني ايجاد مي كند .
واكسن پنج گانه را مي توان به كودكان 2 تا 59 ماهه تجويز كرد . ولی اگر كودكي در سنين 12 تا 59 ماهگي هيچ دزي از واكسن نگرفته باشد، در اولين مراجعه واكسن پنتاوالان تجويز مي شود. يك ماه بعد از اولين مراجعه، واكسن ثلاث و هپاتيت ب تجويز شده ، سه ماه پس از مراجعه دوم (چهار ماه پس از مراجعه اول ) مجدداواكسن ثلاث و هپاتيت ب تجويز مي شود. تجويز واكسن هاي MMR ، فلج اطفال و هم چنين دزهاي يادآور ثلاث و فلج اطفال مطابق برنامه و راهنماي جاري ايمن سازي خواهد بود.
دريافت واكسن پنج گانه موجب واكنش هاي شديد نمي گردد، اگرچه همانند واكسن سه گانه، قرمزي ، تورم ، درد محل تزريق و تب ممكن است رخ دهد. اين علائم معمولاً همان روز دريافت واكسن بروز مي كنند و يك تا سه روز بعد از بين ميروند. براي تسكين اين علايم همانند واكسن سه گانه اقدام مي شود. اگرچه واكنش شديد یا خطرناك بعد از دريافت واكسن پنج گانه بسيار نادر است ولي همانند واكسن سه گانه، چنانچه يك كودك در نوبت هاي قبلي دچار واكنش حساسيتي شديدي شده باشد، نبايد دز بعدي را دريافت كند.

نكات مهم كه بايد دانست :

  • دريافت واكسن هپاتيت ب بدو تولد طبق برنامه قبل ادامه خواهد داشت.
  • واكسن پنج گانه جايگزين واكسن هاي فعلي ثلاث یا سه گانه (DTP) وهپاتيت ب در سنين 2، 4 و 6 ماهگي در برنامه واكسيناسيون شده است .
  • براي هموفيلوس آنفلوانزا دز يادآور در برنامه ايمن سازي توصيه نشده است. ولي يادآور هاي واكسن سه گانه همانند قبل تجويز خواهند شد.
  • زمان دريافت يادآور واكسن سه گانه (DTP) در 18 ماهگي و 6 سالگي همانند برنامه سابق ادامه خواهد يافت .

 

جدول بازنگري شده برنامه ايمن سازي كودكان 

واكسن سن کودک
ب ث ژ ، هپاتيت ب، فلج اطفال خوراكي بدو تولد
پنج گانه (سه گانه + هپاتيت ب + هموفيلوس آنفلوانزا) ، فلج اطفال خوراكي ۲، ۴ و ۶ ماهگي
MMR ۱۲ ماهگي
يادآوراول سه گانه ، يادآور فلج اطفال خوراكي ، MMR ۱۸ ماهگي
يادآور دوم سه گانه،يادآور فلج اطفال خوراكي ۶سالگي

 

نکاتی در مورد واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب
علي رغم تشابه اسمي، هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب (Hib) سبب بيماري آنفلوانزا نمي شود و عامل بيماري آنفلوانزا يك ويروس به همين نام است وليكن هموفيلوس آنفلوانزا، يك باكتري است.
همان طور که ذکر شد، هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب، يك باكتري است كه موجب عفونت هاي شديدی می شود كه در ادامه به آن ها اشاره شده و با Hib كه حروف مخفف ابتداي نام آن است نشان داده مي شود:

  • مننژيت باكتريايي: اين بيماري که بسيار خطرناك و كشنده است باعث التهاب غشايي كه نخاع ومغز را پوشانده و محافظت مي كند ، می شود.
  • پنوموني : عفونت ريه ها
  • سپتي سمي : انتشار باكتري بيماري زا در خون
  • آرتريت سپتيك : عفونت چركي مفصل
  • التهاب اپي گلوت : التهاب اپي گلوت (ناحيه اطراف تارهاي صوتي) و انسداد مجاري هوايي

هموفيلوس آنفلوانزا بيشتر در كودكان زير 5 سال به خصوص در كودكان 18-4 ماهه موجب بيماري مي شود، زیرا تا سن پنج سالگي، بيشتر كودكان آنتي بادي برعليه بيماري ايجاد مي كنند، بنابراين ايجاد بيماري شديد به علت هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب در كودكان بزرگتر وبالغين غيررایج است .متاسفانه باكتري هموفيلوس آنفلوانزا ازطريق قطرات بزاق كودكي كه سرفه يا عطسه مي كند از يك كودك به كودك ديگر منتقل مي شود. همچنين عفونت در بين كودكاني كه اسباب بازي هاي مشترك استفده می کنند، گسترش مي يابد .
بيشتر انواع عفونت هاي هموفيلوس آنفلوانزا را مي توان فقط با واكسن پيشگيري كرد. بخش كوچكي از موارد را ميتوان با دادن آنتي بيوتيك پيشگيرانه به اعضاي خانواده كودك مبتلا محافظت كرد ولي در بهترين شرايط اين موارد فقط 1 تا 2 درصد موارد را شامل مي شود. از آنتي بيوتيك ها براي درمان بيماري حاصله از هموفيلوس آنفلوانزا نیز استفاده مي شوند، ولی هميشه موثر نيستند. هنوز با تجويزآنتي بيوتيك ها وبهترين مراقبت هاي پزشكي، 3 تا 5 درصد بيماران مننژيتي مي ميرند. بعضي از سويه هاي هموفيلوس آنفلوانزا اكنون به آنتي بيوتيك ها مقاوم شده اند و درمان آنها هنوز خيلي سخت است.
البته باید در نظر داشت که واكسن هموفيلوس آنفلوانزا فقط ازابتلا به بيماري كه توسط باكتري هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب ايجاد مي شود، محافظت مي نمايد. بدين معني كه پس از دريافت هموفيلوس آنفلوانزا، كودك ممكن است دچار مننژيت، پنوموني يا آنفلوانزا ناشي از ساير باكتري ها يا ويروس ها بشود .

نوشتن نظر




تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید