عفونت پستان يا ماستيت در مادران شیرده

توضیحات

تاریخ ایجاد در یکشنبه, 26 مرداد 1393 15:01

عوارض ماستیت به عفونت پستان که باعث درد، تورم، گرمی و قرمزی پستان و در ادامه باعث تب و لرز می شود،‌ اطلاق مي شود. ماستیت اغلب درخانم هايي که به نوزاد خود شیر می دهند بروز می کند، ولی گاهی اوقات در سایر زنان نیز مشاهده شده است.

شیر دادن به نوزاد
بیشتر مواقع، ماستیت طی سه ماه اول بعد از تولد نوزاد در مادران شیرده اتفاق می افتد ، اما در ماه هاي بعدي شیردهی نيز می تواند بروز کند.
عفونت پستان در مادران شیرده باعث احساس خستگی و بدحالی در آنها می شود که باعث مشكل شدن مراقبت از نوزادشان مي شود.
برخي مواقع عفونت پستان موجب می شود مادر به نوزاد خود دیگر شیر ندهد، البته مادر مي تواند در طی ماستیت شیردهی به نوزاد خود را ادامه داد.
نشانه هاي ماستیت
علائم عفونت پستان می توانند به طور ناگهانی شروع شوند و عبارتند از:

• احساس درد و گرمی در پستان هنگام دست زدن به آن
• حساس ناخوشی و ناراحتی 
• تورم پستان
• احساس سوزش و درد دائم در پستان یا فقط هنگام شیردادن به نوزاد
• قرمزی و التهاب پستان
• تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بیشتر

اگر چه ماستیت طی چند هفته اول شیردهی بروز می کند، ولی می تواند هر موقع از دوران شیردهی نیز بروز کند. ماستیت اغلب در یک سینه دیده می شود، نه هر دو سینه.
مراجعه به پزشك
معمولا چند ساعت قبل از احساس درد و مشاهده قرمزي در پستان، علائمی شبيه به بیماری آنفلوانزا در خانم بروز می کند كه خیلی زود بقيه نشانه هاي نيز به صورت ترکیبی از علائم پديدار می شود. در این حالت است كه باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
معمولا استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی در درمان ماستیت بسيار تاثير گذارند.
اگر دو روز بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها علائم عفونت سينه بهتر نشد، باید دوباره به پزشک مراجعه نمود تا اطمينان حاصل شود كه این نشانه ها در اثر یک بیماری خطرناک دیگر نباشد.
دلايل بروز ماستیت

• بسته شدن مجرای شیردر پستان: اگر در طی شیردهی، یکي از پستان ها به طور کامل از شیر خالی نشود، یکی از مجاری شیر در پستان می تواند بسته شود و شیر را برگرداند که اين امر مي تواند باعث ايجاد عفونت پستان شود.
• ورود باکتری به پستان: باکتری های موجود در سطح پوست مادر یا دهان نوزاد می توانند از طریق ترک (شکاف) پوست نوک سینه یا سوراخ مجرای شیر، وارد مجاری شیردر پستان مادر شوند و در آنجا رشد کرده و باعث به وجود آمدن عفونت گردند.

این باکتری ها برای نوزاد ضرری ندارد و هر فردی آنها را دارد. این باکتری ها فقط در بافت پستان مادر نبايد وجود داشته باشند. عوامل خطر افزايش احتمال بروز ماستیت

• شیردادن به نوزاد طی چند هفته اول بعد از تولد
• زخم یا ترک پوست نوک پستان، هر چند که ماستیت می تواند بدون ترک پوستی هم بروز کند.
• شیردادن به نوزاد فقط در حالتي که باعث عدم تخليه كامل شیر پستان شود.
• بستن سینه‌بند سفت که از جریان شیر جلوگیری کند.
• خستگی بیش از حد مادر
• ابتلا به ماستیت در شیردهی قبلی

عوارض ماستیت
اگر عفونت پستان سريع و به طور مناسب درمان نشود، یا یک مجرای شیر در پستان بسته شده باشد، می تواند باعث آبسه پستان (تجمع چرک) شود. بنابراين هنگام شیردادن به نوزاد باید هر دو سینه کاملا خالی شوند و به طور صحیح سینه در دهان نوزاد قرار بگيرد تا شیر بخورد.
آبسه معمولا باید توسط عمل جراحی تخلیه شود. بنابراين برای جلوگیری از بروز آبسه در پستان، فورا پس از مشاهده علائم ماستیت به پزشک متخصص مراجعه شود تا درمان هاي لازم انجام شود.
تشخیص ماستیت
پزشک ماستیت را بر اساس علائم جسمی مثل درد و قرمزی پستان و تب و لرز تشخیص می دهد.
همچنین باید مطمئن شد كه ماستيت به آبسه پستان تبديل نشده باشد.
یک نوع نادر سرطان سینه (سرطان سینه التهابی) نیز باعث قرمزی و ورم سینه می شود که در ابتدا ممکن است با ماستیت اشتباه گرفته شود.بنابراين ممكن است در مواردي بنا به نظر پزشك ماموگرافی يا نمونه برداری از بافت سینه توصيه شود تا پزشک از عدم ابتلا به سرطان سینه مطمئن شود.
درمان ماستیت

•  آنتی بیوتیک ها: برای درمان ماستیت معمولا براي مدت 10 تا 14 روز آنتی بیوتیک تجويز مي شود. خانم ها 24 تا 48 ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها احساس بهتری پيدا خواهند كرد، ولی بایستی برای جلوگیری از بازگشت مجدد ماستیت، آنتی بیوتیک ها را به طور کامل و در زمان تعيين شده مصرف نمود، یعنی به محض احساس کمی بهبودی، نباید مصرف آنتی بیوتیک ها را قطع کرد.
• داروهای مسکن: پزشک ممکن است برای کاهش درد پستان، طی دوران مصرف داروهای آنتی بیوتیک، داروهای مسکن ملایمی مثل استامینوفن یا بروفن را برای مادر تجویز کند.
• تعدیل روش شیر دادن به نوزاد: هنگام شیردادن به نوزاد باید هر دو سینه کاملا خالی شوند و به طور صحیح سینه را در دهان نوزاد قرار گيرد تا شیر بخورد. ممکن است پزشک روش شیردادن مادر را بررسی کند و یا خانم را به یک ماما در این زمینه معرفی کند تا شیوه درست شیردادن را آموزش ببيند.
• خود مراقبتی: استراحت و خواب کافی، شیردادن منظم به نوزاد و مصرف زیاد آب و نوشیدنی ها به بدن کمک می کند تا روند بهبود عفونت پستان سريع تر شود.

اگر عفونت سينه بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها برطرف نشد بايد مجددا به پزشک مراجعه شود.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
در صورت ابتلا به عفونت پستان، نبايد شيردهي قطع شود و بايد همچنان به نوزاد شیر داد چون خود این کار به رفع عفونت از سینه ها کمک می کند.
برای رهایی از این مشکل:

• به طور منظم به نوزاد شیر دهید.
• تا حد ممکن استراحت شود.
• از پر شیر نگه داشتن سینه ها برای مدت طولانی خودداری شود.
• وضعیت و حالت شیر دادن به نوزاد در هر نوبت شیردهی تغییر يابد. مثلا در وضعیت های مختلف مثل نشسته، خوابیده و غيره به نوزاد شير داده شود. 
• آب و مایعات فراوان نوشيده شود.
• در صورت اذيت هنگام تخلیه شیر از سینه، قبل از شیر دادن به نوزاد یا دوشیدن شیر، از کمپرس گرم (مثل حوله گرم) روی سینه های استفاده شود یا سینه ها زیر دوش آب گرم ماساژ داده شود.
• به جاي استفاده از سینه بندهاي سفت و محکم از سینه بند مناسب و مخصوص شیردهی استفاده شود.
• اگر شیردادن به نوزاد از سینه مبتلا به عفونت، درد زیادی دارد، یا نوزاد از خوردن شیر از سینه مبتلا خودداری می کند، سعی شود شیر با دست یا شیردوش دوشیده شود تا سینه از شیر خالی شود.

پیشگیری از بروز عفونت سینه يا ماستيت
بهتر است در بدو تولد نوزاد برای آموزش شیردادن صحیح و جلوگیری از بروز عوارض ناشی از آن، از یک ماما متخصص در این زمینه راهنمايي خواسته شود. یک مشاور شیردهی توصیه های لازم و نکات یک روش شیردهی مناسب را آموزش مي دهد..

• هنگام شیردادن به نوزاد، سینه ها به طور کامل از شیر خالی شود.
• نوزاد به طور کامل شیر یک سینه را بخورد و سپس از سینه دیگر به او شیر داده شود.
• اگر نوزاد فقط چند دقیقه از سینه دوم شیر خورد و یا اصلا نخورد، دفعه بعد شيردهي، از همان سینه شروع شود تا شیر در آن جمع نشود و نماند.
• اگر شیر دادن را یک بار از یک سینه شروع کردید، دفعه بعد از سینه دیگر شیردهی را آغاز کنید، یعنی جای سینه ها را در هر نوبت شیردهی، عوض کنید.
• وضعیت و حالت شیر دادن به نوزاد در هر نوبت شیردهی تغییريابد، یعنی فقط در یک حالت به نوزاد شیر ندهید.
• در طی شیردهی، نوزاد را به طور مناسب و صحیح در آغوش گرفته شود و اطمينان حاصل شود كه نوزاد به طور مناسب سینه را در دهان گرفته و شیر مي خورد.
• نبايد نوزاد از سینه به جای پستانک استفاده کند. نوزاد از مکیدن سینه مادر لذت می برد و حتی بدون اینکه گرسنه باشد؛ با انجام این کار احساس راحتی می کند. در نتیجه شیر سینه مادر را نمی خورد و شیر در سینه جمع شده و باعث عفونت و التهاب آن می شود.

منبع : تبيان