هچینگ آزمایشگاهی جنین

 تخمک، از زمان آزاد شدن از تخمدان، پس از باروری و تشکیل جنین تا مرحله لانه گزینی جنین در جداره رحم (اندومتر)، توسط یک لایه نرم بیرونی به نام زونا پلوسیدا محافظت می شود. این پوشش ژلاتینی مانند که از جنس مولکول های قندی پروتئینی است، باعث محافظت تخمک و جنین می شود؛ یعنی پس از وارد شدن یک اسپرم به تخمک، مانع ورود اسپرم های بعدی می شود و پس از مرحله لقاح، یکی از عوامل هدایت جنین از لوله رحم به سمت رحم است که مانع جداشدن سلول های جنین از یکدیگر می شود.

 اما جنین قبل از نفوذ به اندومتر باید از داخل این پوسته، خود را خارج نماید. در واقع پس از رسیدن جنین به حفره رحم و تشکیل بلاستوسیست در روز پنجم پس از لقاح، به طور طبیعی این لایه نازک شده و به کمک آنزیم هایی که از جنین و دیواره رحم ترشح می شوند پاره می شود. به این فرآیند پاره شدن، هچینگ گفته می شود که باعث به وجود آمدن امکان چسبیدن جنین و نفوذ آن به داخل دیواره رحم می شود که نتیجه این امر بارداری است. اگر مرحله هچینگ (خارج شدن جنین از پوسته خود) انجام نگیرد، بارداری رخ نمی‌دهد.

اما در بعضی موارد زونا پلوسیدا ضخیم تر از حد معمول بوده و احتمال لانه گزینی جنین در اندومتر را کاهش می دهد. معمولاًدر مواردی که لقاح آزمایشگاهی انجام می شود، برخی عوامل مانع نازک شدن زوناپلوسیدا و پارگی آن در اثر آنزیم ها می شوند. عواملی همچون افزایش سن زنان، سطح FSH بالا در خون مادر و شرایطی که محیط کشت به آن اعمال می کند، باعث مقاوم تر و نفوذ ناپذیرتر شدن زونا پلوسیدا می شود در نتیجه شانس لانه گزینی و حاملگی را کاهش می دهد. در این موارد، با استفاده از لیزر هچینگ، جنین توسط ایجاد یک شکاف یا سوراخ کوچک در لایه زونا پلوسیدا خارج می شود که باعث تسهیل لایه گزینی (چسبیدن به دیواره رحم) و در نتیجه افزایش شانس بارداری می‌شود. 

 در حقیقت لیزر هچینگ یک تکنیک آزمایشگاهی برای بهبود بخشیدن به سایر روش‌های مربوط به باروری مانند IVF و ICSI است و برای بیمارانی که دوره انتقال جنین منجمد شده دارند نیز استفاده می شود.

زمان به کارگیری این روش، قبل از انتقال جنین به رحم و در مراحل ابتدایی تشکیل جنین (روزهای دو یا سه بعد از تشکیل زیگوت) و یا در مرحله بلاستوسیت (روزهای پنج یا شش بعد از تشکیل زیگوت) می باشد.

انواع هچینگ آزمایشگاهی

• شیمیایی: در این روش از مواد شیمیایی برای تحلیل رفتن و ضعیف شدن دیواره زونا پلاسیدا استفاده می‌شود. انجام این روش مشکل است و نتیجه آن به مقدار ماده شیمیایی مورد استفاده بستگی دارد. استفاده مقادیر زیاد این مواد، برای جنین مضر است.
• مکانیکی: در این روش با استفاده از ابزار کوچکی مانند سوزنی که در ICSI استفاده می‌شود، حفره‌ای کوچک در زونا پلاسیدا ایجاد می‌گردد. نتیجه این روش بسیار به مهارت متخصص جنین شناسی بستگی دارد تا در حال انجام آن آسیبی به جنین وارد نشود.
• لیزر: در این روش از سیستم میکرو لیزر برای ایجاد برشی در زونا پلاسیدا استفاده می‌شود. این اشعه به صورت کاملا" کنترل شده به بخشی از دیواره جنین یا به عبارت دیگر زوناپلوسیدا تابیده می شود و طولی حدود 35 تا 40 میکرومتر از زونا را حذف می کند. به این فرآیند لیزر هچینگ گفته می شود. تاکنون هیچ گونه گزارشی مبنی بر اثرات نامطلوب استفاده از لیزر بر جنین ها بدست نیامده است زیرا در این روش فقط لایه خارجی (زونا پلاسیدا) تحت تأثیر قرار می‌گیرد. نوزادانی که از این روش در دوران جنینی آنها استفاده شده، سالم هستند.

نتیجه این روش به مهارت متخصص جنین شناسی بستگی ندارد. این تکنیک در مقایسه با دو تکنیک دیگر، درصد موفقیت باروری بیشتری دارد.

موارد کاربرد

زونا هچينگ آزمايشگاهي نبايد روي هر جنينی انجام شود. بر اساس تحقیقات انجان شده، وقتي هچينگ بر روي جنين‌هاي سالم انجام شود، ‌احتمال جايگزين شدن جنين را در داخل لايۀ رحمي كاهش مي‌دهد؛ بنابراين هچينگ بايد در موارد مشخص و انتخاب شده صورت پذيرد. در اين گونه موارد،‌ فقط جنين‌هاي از پيش مشخص شده و بر اساس دستورالعمل مربوط، برای ميكرومانيپوليشن انتخاب مي‌شوند. اين روش همچنين محدود به گروهي خاص از بيماران نابارور است كه ویژگی های آن‌ها در زیر بیان مي‌به شرح زیر است:

• ویژگی‌های بیمار:

1. خانم های داراي 38 سال سن و يا بیشتر
2. سطح بالای هورمون FSH در خانم (ميزان FSH روز سوم بيشتر از 15 باشد.)
3. داشتن سابقۀ انتقال جنين و باردار نشدن (سابقه شکست دو بار یا بیشتر در روش IVF)
4. خانم هایی که برای اولین بار IVF یا ICSI انجام می‌دهند اما به دلیل نیاز به سطح بالای گونادوتروپین‌ها به دنبال مشکلات تخمدان، شانس باروری کمی دارند.

• ویژگی‌های جنين:

1. جنین دارای پوسته ضخیم (ضخامت زوناپلوسيدا بيش از 17 ميكرومتر باشد.)
2. جنین با رشد و نمو آهسته و نامناسب (رشد جنيني در روز سوم كمتر از 5 سلول باشد.)
3. ميزان فراگمنتيشن در جنين بيش از 20% باشد.