میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم داخل تخمک (ICSI)

میکرواینجکشن تکنيکی است که با استفاده از روش هاى پيشرفته، یک اسپرم را به طور مستقیم داخل تخمک تزریق می نمایند و برای مدت معینی در دستگاه انکوباتور کشت داده تا به دنبال آن لقاح، تقسیم سلولی و تشکیل جنین صورت گیرد. تزریق اسپرم درون سیتوپلاسم بر این نکته تأکید دارد که تا زمانی که اسپرم وجود داشته باشد، حتی به تعداد بسیارکم، باروری امکان‌پذیر است. به طور کلی این روش ‌در مواردی استفاده می شود كه اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرك و يا شكل، كيفيت لازم را نداشته باشد و یا چندين مورد عمل IVF انجام شده باشد و به نتيجه نرسيده باشد. البته این فرآیند بدان معنی نیست که میکرواینجکشن تضمینی برای بارداری ایجاد می‌کند اما این روش، شروع فرآیند پیچیده باروری را آسان تر خواهد کرد.

مراحل میکرواینجکشن

مراحل این روش کاملاً مشابه مراحل IVF است؛ اما به جای اینکه بارور شدن تخمک در ظرف آزمایشگاهی انجام گیرد، متخصص جنین‌شناس اسپرم‌های متحرک با شکل نرمال را از نمونه مایع منی استخراج کرده و به طور مستقیم در هر تخمک یک اسپرم تزریق می‌کند. یعنی مراحل تحریک تخمدان، جمع آوری تخمک و تهیه اسپرم صورت می گیرد و فقط در مرحله چهارم برخلاف آی وی اف که اسپرم شوهر در کنار تخمک خانم در ظرفی کنار هم ریخته می شود تا اسپرم خودش وارد تخمک شده و آن را بارور کند؛ در روش میکرواینجکشن، اسپرم به داخل تخمك تزريق شده و در پی آن لقاح انجام می گیرد. در اين روش، جنين شناس با استفاده از ميكروسكوپي با بزرگنمايي بالا قادر به تمايز اسپرم هاي طبيعي از غير طبيعي بوده که پس از بي حركت كردن اسپرم، به وسيله سوزني بسيار نازك آن را به داخل تخمك تزريق مي نمايد و به دنبال آن لقاح، تقسیم سلولی و تشکیل جنین صورت می گیرد. براي بارور نمودن تخمك با اين روش، نیازی به استفاده از تعداد زيادی اسپرم نبوده و براي هر تخمك، يك اسپرم تزريق مي گردد. پس از تشکیل جنین، انتقال جنین به داخل رحم و سایر مراحل مانند روش IVF انجام می شود.

انجام ICSI در یک سیکلIVF، احتمال وقوع بارداری را افزایش می دهد، اما بعد از رخ دادن بارداری، هیچ تفاوتی در شانس موفقیت بارداری ندارد.

البته برخی پزشکان پیشنهاد می دهند که انتقال جنین در مرحله بلاستوسیست انجام شود. به این معنی که تخمک‌های بارور شده به مدت 5 تا 6 روز در محیط خارج رحم باقی بمانند تا مراحل تکاملی خود تا بلاستوسیست را طی نموده و سپس منتقل شوند.

در عمل ميكرواينجكشن نيز مانند IVF برای افزايش درصد موفقيت چندين تخمك لقاح می يابد. لذا تعداد جنين های تشكيل يافته زياد است؛ اما تعداد جنین‌های انتقالی به سن خانم، کیفیت جنین‌ها، تعداد دفعات قبلی درمان باروری و وضعیت رحم خانم بستگی دارد. اگر سایر جنين های تشکیل یافته كيفيت مناسبی داشته باشند، تعدادی از آن ها با رضایت زوجین منجمد و نگهداری می شوند تا در صورت نياز برای بارداری های بعدی از اين جنين ها استفاده شود.

موارد کاربرد میکرواینجکشن

• زمانی که تعداد اسپرم‌های مرد بسیار کم باشد .
• دیگر مشکلات ناشی از اسپرم همچون شکل غیر طبیعی یا تحرک کم وجود داشته باشد.
• تلاش‌های پیشین برای انجام لقاح خارج رحمی منجر به شکست یا نرخ پایین باروری شده باشد.
• مردان با سابقه وازکتومی که نیاز به برداشت اسپرم از بیضه‌ها یا اپیدیدیم (محل بلوغ اسپرم) می‌باشد.
• در شرایطی که تعداد اسپرم‌ها در مایع منی، صفر شمارش شده است ولی در بافت بیضه اسپرم وجود دارد (آزواسپرمی غیر انسدادی)
• وجود مشکل در انجام انزال مانند افرادی که دچار آسیب طناب نخاعی،‌ دیابت و دیگر اختلالات هستند.

نکاتی در مورد آقایان

• قبل از انجام عمل  ICSI، متخصص جنین‌شناس، با بررسی اسپرم زیر میکروسکوپ، باید تصمیم‌گیری نماید که آیا وضعیت اسپرم جهت بارور نمودن تخمک و تشکیل تعداد کافی جنین، مناسب انجام عمل میکرواینجکشن می باشد یا خیر؟
• مرحله بعد بررسی وضعیت مرد در تولید اسپرم بدون مداخله پزشکی است. چنانچه آقا مشکلی در تولید اسپرم نداشت، باید درهمان روز جمع آوری تخمک‌های خانم (انجام عمل پانکچر)، نمونه مایع منی را تحویل دهد. ولی اگر به طور طبیعی مرد قادر به تولید اسپرم نبود، آنگاه می توان اسپرم را به طور مستقیم از اپیدیدیم (لوله باریک درون بیضه که محل ذخیره و بلوغ اسپرم است) و با استفاده از یک سرنگ باریک برداشته شود (روش PESA) و یا اسپرم را می توان با استفاده از سوزن مخصوص از بیضه‌ها کشید (روش TESA) و یا همچنین می‌توان با برداشتن مقادیر بسیار کوچکی از بافت بیضه، اسپرم‌ها را از آن استخراج نمود (روش TESE)